Obecność płynu hamulcowego w układzie samochodu jest niezbędna, o czym wie każdy, nawet niedoświadczony kierowca. Od jego poziomu zależy sprawność układu hamowania, a w konsekwencji także bezpieczeństwo jazdy. Jak działa ten płyn i co wchodzi w jego skład?
Trzy podstawowe składniki płynu hamulcowego
Płyny hamulcowe dzieli się na grupy oznaczane symbolem DOT oraz cyfrą. Przepisy dotyczące składu tego typu produktów nie zawsze określają, co mają one zawierać, a jedynie wskazują wymagane parametry fizyczne. W większości rodzajów stosuje się jednak podobne składniki, z uwagi na ekonomikę produkcji przy zachowaniu wymaganych cech preparatu.
- Rozpuszczalnik jest podstawowym składnikiem, a właściwie bazą płynów hamulcowych. W tej roli występuje ester glikolu, chociaż w płynach z grupy DOT 4 można też znaleźć dodatek estrów boranowych. Poprawiają one niektóre właściwości płynów, w tym wysokość temperatury wrzenia. Rozpuszczalnik stanowi od 60 do 90% produktu.
- Bazowy środek smarny to drugi składnik płynu hamulcowego. To około 5-30% zawartości preparatu w postaci związków poliglikolowych. Są one efektem reakcji polieterów z alkoholami dwuwodorotlenowymi lub wodą.
- Trzeci składnik to około 2 do 5% dodatków. Zaliczają się do nich inhibitory korozji oraz przeciwutleniacze, które zapobiegają rozpadowi poliglikoli i estrów glikolowych, a w efekcie przedłużają żywotność płynu.
Jak działa płyn hamulcowy?
Układ hamulcowy pojazdu jest układem hydraulicznym, stąd konieczność obecności cieczy. Jego aktywowanie odbywa się poprzez naciśnięcie pedału hamulca. Współpracująca z nim pompa powoduje powstawanie wysokiego ciśnienia płynu znajdującego się w przewodach. W kolejnym etapie jest on rozprowadzany równomiernie we wszystkich kierunkach, aż do tłoczków, które ciśnienie płynu wprawia w ruch. Dociskają one klocki lub szczęki hamulcowe, co powoduje zmniejszenie ich prędkości.
Aby płyn hamulcowy spełniał swoje zadanie, konieczne jest wypełnienie nim całego układu oraz szczelność tego ostatniego. Istotne są też odpowiednie cechy preparatu, jak niska ściśliwość, stała temperatura wrzenia, niska temperatura krzepnięcia, zgodność materiałowa czy odporność na utlenianie i stabilność termiczna.
